Alman Mavileri olarak isimlendirilen haritalarla ilgili özet bir bilgiyi İstanbul Kültür ve Sanat Dergisi 1453'ün 2012 yılında yayınlanmış 13. sayısında buldum. Oradan özetle bir parça bilgi vermek gerekirse;
İstanbul kent planlanması için 1910 yılında Fransız Topoğrafya Cemiyeti'ne harita ihalesi veriliyor. 1911 yılında ölçme işlemleri tamamlanıyor ve harita çizimi Deutsch Syindikat für Staebaliche Arbeten firmasına ihale ediliyor. Haritalar 1/500 ve 1/1000 ölçekli olarak Türkçe isimler Fransızca telaffuz dikkate alınarak hazırlanıyor. Daha detaylı bilgiyi derginin olduğu PDF dökümanında bulabilirsiniz.
İstanbul kent planlanması için 1910 yılında Fransız Topoğrafya Cemiyeti'ne harita ihalesi veriliyor. 1911 yılında ölçme işlemleri tamamlanıyor ve harita çizimi Deutsch Syindikat für Staebaliche Arbeten firmasına ihale ediliyor. Haritalar 1/500 ve 1/1000 ölçekli olarak Türkçe isimler Fransızca telaffuz dikkate alınarak hazırlanıyor. Daha detaylı bilgiyi derginin olduğu PDF dökümanında bulabilirsiniz.
3 cilt olarak hazırlanan bu haritaların elime geçen dijital kopyalarının önemli bir bölümünü yükleyeceğim. Bazı eksiklikleri bulunmaktadır. Fiziksel ciltler elimin altında olmadığı için karşılaştırma ve ciltlere uygun belirli bir sıralama yapamıyorum. O nedenle pafta numaralarına göre bir sıralama yaptım. Linklerden ulaşacağınız JPG dosyalara açıklamaları kendim yazdım.
Şehir içindeki değişimi; yok olan eserleri tanımlamak; konum bilgilerini doğru olarak tespit edebilmek adına haritalar mühim. Ayrıca eski fotoğraflarda sıkça başvurduğumuz bir kaynak. Bu tip haritalar belli dönemlerde sınırlı sayıda baskıları yapılmış ve erişilmesi pek zor. O nedenle iyi taranmış dijital kopyalarının her an erişilebilir şekilde internete açılması gerekmektedir. Bunu yapabilecek, yapması gereken kütüphane ve kurumları harekete geçirmek ve peşinden takdir etmemiz ne güzel olurdu.
Öncelikle burada daha evvel bir yazı ya da albüm linkleri şeklinde paylaşılan haritaların albüm linklerini yeniden vereyim:
- Goad Haritaları : 1904 yılı
- Pervititch Haritaları Tarihi Yarımada bölümü: 1922-1945 yılları
- Pervititch Haritaları Diğer İlçeler: 1922-1945 yılları
- Nirven Haritaları: 1946-1950
Bu haritalar sigorta şirketleri için hazırlandığı için dönemin tüm İstanbul'u maalesef yoktur. Tüm haritalar Google Photos üzerinde albümler şeklinde paylaşılmış olup, albümlere katılarak daha sonra kendi hesabınızın altından kolayca ulaşabilirsiniz.
Alman Mavilerini önemsiyorum; çünkü hem daha geniş bir noktaya temas etmiş, hem de özellikle eski İstanbul fotoğraflarının daha yoğun olarak elimizde bulunduğu yıllardaki eserleri, yolları tanımlamamızda daha fazla yardımcı olacağını düşünüyorum. Ayrıca daha geniş bir alan için hazırlanmışlar.
EDIT: İBB tarafından yayınlanan 3 ciltlik haritaların PDF formatını temin edince paftaları resim haline dönüştürdüm ve toplu olarak Google Photos'a koydum. Eğer PDF dökümanını indirmek isterseniz Atatürk Kitaplığı kataloğundan bulabilir yahut şu linkten indirebilirsiniz. (3 dosya 564 MB) Diğer paftalara nazaran çözünürlükleri çok daha düşük ve filigran mevcuttur. Bu 3 cilt kitabın sayfalarını resim dosyaları haline dönüştürdüm. Her cildin sonunda ayrıca bir indeks var ve bu indeksi de kullanabilirsiniz.
Yazının bundan sonrası filigransız ve yüksek çözünürlüklü paftalar içindir:
Alman Mavilerinde 1/1000 ölçekli olarak hazırlanan paftaların 1/500 olarak detayları da mevcuttur. Linkler verilirken üstte 1/1000 ölçek ve açıklaması ile hemen altında 1/500 ölçekli detay listelenecektir. Genelde 4 pafta ile verilen detayların bazıları eksiktir. Ayrıca denizin girdiği bölümler çizilmediği için paftalarda atlamalar olmaktadır. Bu sizleri yanıltmasın.
1/1000 ölçekli paftaların tamamının yer aldığı google photos albümü şurada, 1/500 ölçekli paftalar ise şuradadır. Harita paftalarının genel çözünürlükleri 12 MP civarındadır. Sağ üstte yer alan information (i) işaretine tıklayarak detay görebilir; fare ile yakınlaştırma yapabilirsiniz.
Üstte ana pafta, altta alt paftalar olmak üzere pafta pafta adresler:
1/1000 ölçekli paftaların tamamının yer aldığı google photos albümü şurada, 1/500 ölçekli paftalar ise şuradadır. Harita paftalarının genel çözünürlükleri 12 MP civarındadır. Sağ üstte yer alan information (i) işaretine tıklayarak detay görebilir; fare ile yakınlaştırma yapabilirsiniz.
Üstte ana pafta, altta alt paftalar olmak üzere pafta pafta adresler:
- Pafta: C6
- C6/1 - Karacaahmet - Miskinler Tekkesi
- Pafta: C8
- C8/2 - Üsküdar Çinili
- Pafta: D10 - Üsküdar İskele
- D10/4 - Üsküdar İskele
- Pafta: E15 - Beyoğlu Ciheti Dikilitaş
- Pafta: E16 - Mecidiyeköy
- Pafta: F10 - Fındıklı
- F10/1 - Fındıklı
- Pafta: F12 - Taşkışla
- Pafta: F13 - Maçka - Kağıthane
- Pafta: F14 - Maçka
- F14/3 - Maçka - Harbiye
- Pafta: G5 - Cankurtaran
- G5/1 - Akbıyık - Cankurtaran
- Pafta: G6 - Ayasofya - İshakpaşa
- Pafta: G7 - Topkapı Sarayı - Gülhane - Taya Hatun
- Pafta: G8 - Sarayburnu
- Pafta: H5 - Küçükayasofya
- Pafta: H6 - Divanyolu - Gedikpaşa
- Pafta: H7 - Cağaloğlu - Babıali - Hocapaşa
- Pafta: H8 - Eminönü Yeni Cami ve Çevresi
- Pafta: H9 - Karaköy - Azapkapı - Şişhane
- Pafta: H10: Şişhane - Tünel - Tepebaşı - Beyoğlu
- Pafta: H11 -
- Pafta: J5 - Kumkapı
- Pafta: J6 - Nişanca - Gedikpaşa
- Pafta: J7 - Şehzadebaşı - Beyazıt - Süleymaniye
- Pafta: J8 - Süleymaniye - Vefa - Küçükpazar
- Pafta: J9 - Cibali - Unkapanı
- Pafta: J10 - Cibali
- Pafta: K5 - Davutpaşa - Katip Kasım
- Pafta: K6 - Aksaray Langa
- Pafta: K7 - Horhor - Saraçhane
- Pafta: K8 - Fatih Camii ve Çevresi
- Pafta: K9 - Fatih Çarşamba
- Pafta: L5 - Cerrahpaşa - Etyemez Arası
- Pafta: L6 - Davutpaşa - Cerrahpaşa
- Pafta: L7 - Fındıkzade - Aksaray
- Pafta: L8 - Fatih Akşemsettin
- Pafta: L9 - Karagümrük - Hırkai Şerif
- Pafta: L10 - Edirnekapı - Kariye - Çarşamba
- Pafta: L11 - Eğrikapı - Balat
- Pafta: L12 - Defterdar - Ayvansaray - Eğrikapı
- Pafta: L14 - Sütlüce - Eyüp Haliç Kıyısı
- Pafta: L15
- L15/2 - Eyüp Bahariyesi
- Pafta: L16 - Eyüp Bahariyesi
- L16/2 - Eyüp Bahariyesi
- Pafta: M3 - Yedikule
- Pafta: M4 - Yedikule - Narlıkapı - Samatya
- Pafta: M5 - Kocamustafapaşa
- Pafta: M6 - Silivrikapı - Kocamustafapaşa
- Pafta: M7 - Şehremini- Mevlanakapı
- Pafta: M8 - Şehremini
- Pafta: M9 - Topkapı - Yenibahçe - Sulukule
- Pafta: M10
- Pafta: M11 - Eyüp Otakçılar Fethi Çelebi
- M11/2 - Eyüp Otakçılar Fethi Çelebi
- Pafta: M12 - Eyüp Otakçılar ve Eyüp Nişancası
- Pafta: M13 - Eyüp Dökmeciler
- Pafta: M14 - Eyüp Kasım Çavuş
- Pafta: M15 - Eyüp Bülbüldere
- Pafta: N3 - Yedikule
- Pafta: N4 - Yedikule
- Pafta: N5 - Silivrikapı
- Pafta: N6 - Silivrikapı Bala Tekkesi
- Pafta: N7 - Mevlanakapı
- Pafta: N8 - Mevlanakapı Melek Hatun
- N8-4 - Mevlanakapı Melek Hatun
- Pafta: N13
- N13/4 - ?
- Pafta: N14 - Eyüp İslambey - Rami
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder